به نقل از «باشگاه خبرنگاران»

کشف ترجمه‌ای منحصر به‌فرد از قرآن پس از چند قرن

تاریخ انتشار: ۱۸ فروردین ۱۴۰۳ | کد خبر: ۴۰۰۷۳۱۶۸

دومین چاپ از کتاب "قرآن قدس: ترجمه‌ای کهن از قرآن" با تصحیح دکتر علی رواقی، استاد نام‌آشنای زبان و ادبیات فارسی، به کوشش بنیاد موقوفات دکتر افشار منتشر شده و در دسترس علاقه‌مندان قرار گرفت.

قرآن قدس یکی از قدیمی‌ترین ترجمه‌های به یادگار مانده از قرآن کریم است که تنها نسخه دست‌نویس آن در آستان قدس رضوی نگهداری می‌شود.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

این ترجمه که به کوشش مترجمی ناشناس صورت گرفته، گنجینه‌ای از واژگان را در خود دارد که به گفته پروفسور ژیلبر لازار، ایران‌شناس بزرگ و نامور فرانسوی، آن را پرتوی جدید بر چگونگی شکل‌گیری زبان فارسی توصیف کرد.

رواقی در مقدمه این اثر درباره ارزش و اهمیت این ترجمه می‌نویسد: متن‌هایی که از گذشته‌های دور در حوزۀ جنوب شرقی خراسان، حوزۀ سیستان تألیف شده و به دست ما رسیده است، از شمار انگشتان دو دست فراتر نمی‌رود. بر اساس دانش گونه و گویش‌شناسی و متن‌شناسی می‌توان ویژگی‌های زبانی برخی از حوزه‌های مختلف جغرافیایی سیستان قدیم را از همین کتاب‌های نه‌چندان پرشمار دریافت و از همگونی‌ها و ناهمگونی‌های واژگانی و ساختاری و آوایی فراوان این متن‌ها آگاه شد. از میان این ترجمه‌ها، قرآن قدس که در یکی از حوزۀ جغرافیایی سیستان قدیم نوشته شده است، از داشته‌های واژگانی و ویژگی‌های ساختاری و آوایی بیشتری از زبان پهلوی، در سنجش با متون قرآنی دیگر برخوردار است که حتی در هیچ‌کدام از متن‌های دیگری که در این حوزه تألیف شده‌اند، نمی‌توان مجموعه‌ای از این ویژگی‌های زبانی را دید؛ از این‌رو ترجمۀ قرآن قدس بیش از دیگر کتاب‌های شناختۀ این حوزۀ جغرافیایی به سبب گستردگی به‌کارگیری واژگان و ساختار‌ها و ویژگی‌های آوایی زبان پهلوی، توانسته است نگاه و نظر پژوهشگران و دانشمندان متن‌شناس را به سوی خود بکشاند.

این ترجمه در اواخر دهه ۵۰، در گنجینه آستان قدس رضوی توسط رواقی جوان دست‌یاب شد؛ گوهری که سده‌های متمادی از دست غارتگران در کنجی مصون مانده است. رواقی در مقدمه این تصحیح اشاره‌ای می‌کند به زرتشتیان و موبدانی که پس از حمله اعراب به ایران، مجبور به ترک وطن شدند و در این میان، بودند افرادی که آیین جدید را پذیرفتند به این امید که از خشم صاحب‌منصبان و اهالی قدرت در امان باشند و روزگار عافیت را بچشند، اما چرخ روزگار نیز با آنها خوب تا نکرد. او این ترجمه و دیگر ترجمه‌های به یادگار مانده از سده‌های نخستین به زبان فارسی را حاصل دغدغه کسانی می‌داند که برای حفظ فرهنگ و آرمان‌های خود قلم را متبرک کردند.

فارسی‌زبانان از همان سده‌های نخستین به ترجمه کلام الهی همت گماشتند. برخی بر این باورند که اولین ترجمه از سوی سلمان فارسی در نامه‌ای که رسول خدا (ص) به خسرو پرویز فرستادتد، انجام شده است؛ هرچند در این نقل اختلافاتی وجود دارد. اما به طور یقین از آنچه به دست ما رسیده است، می‌توان گفت که اولین برگردان از قرآن کریم به زبان فارسی، ترجمه تفسیر طبری است که به کوشش گروهی از علمای ماوراء‌النهر انجام شده است.

این ترجمه در قرن چهارم صورت گرفته، اما نمی‌توان به طور یقین گفت ایرانیانی که تازه به آیین جدید ایمان آوردند، تا آن زمان به ترجمه‌ای دسترسی نداشته باشند. ترجمه قرآن قدس، ترجمه طبری، ترجمه سورآبادی، تاج‌التراجم و دیگر عناوینی که از گذشتگان به یادگار مانده، میراثی است که بیانگر دلدادگی ایرانیان به اسلام و کلام خدا و دغدغه آنها برای حفظ زبان نیاکانشان بوده است.

منبع: تسنیم

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: قرآن ترجمه ایران شناسی قرآن قدس

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۴۰۰۷۳۱۶۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

تأکید مدیر شبکه آموزش بر پاسداشت زبان فارسی و شعر و موسیقی اصیل ایرانی

به گزارش گروه فرهنگ و جامعه خبرگزاری علم و فناوری آنا، محمد مهدی قاسمی مدیر شبکه آموزش سیما و علیرضا قزوه مدیر دفتر شعر و موسیقی و سرود با هم دیدار و گفتگو کردند.

در این نشست به جایگاه ویژه میراث پرشکوه شعر فارسی که گنجینه بی نظیر معرفت واخلاق و زیبایی و معنویت است، جایگاه شایسته شعر در بخش‌های گوناگون، موسیقی ملی و آیینی و انقلابی در برابر ابتذال اشاره و در جهت تولید و ارتقاء آثار مرتبط و همکاری گسترده‌تر فی مابین بحث و گفتگو شد.

در ادامه قاسمی گفت: با عنایت به اهمیت زبان و ادبیات فارسی و ضرورت سیاست گذاری و برنامه ریزی در این خصوص و با توجه به اهداف، ماموریت‌ها و اولویت‌ها، شبکه آموزش سیما آمادگی دارد تا در خصوص ادبیات فارسی، شعر و موسیقی اصیل ایرانی هر گونه همکاری لازم با دفتر شعر و موسیقی و سرود و دیگر مجموعه‌ها و نهاد‌ها را به عمل آورد.

همچنین گسترش فرهنگ و ادبیات فارسی، بهره گیری از ظرفیت اقوام و موسیقی فولکلور و محلی، آواز، تصنیف و مناجات خوانی، ارتباط و تعامل با شبکه نوای موسیقی و شعر اداره کل، پایش و تولید برنامه‌های جدید، تخصصی و فاخر در این حوزه‌ها و آموزش صحیح و تخصصی شاعری، نویسندگی و برنامه ریزی برای تولید مشترک برنامه «شیر و شکر» از دیگر موضوعاتی بود که در این نشست مورد بحث و گفتگو و در دستور کار طرفین قرار گرفت.

انتهای پیام/